Muziek maakt blij, brengt mensen in beweging en legt verbinding. Muziektherapeute Anneke van der Giessen ontdekte dat op jonge leeftijd al op bijzondere wijze. Vandaag de dag is het haar vak om het leven van mensen mooier te maken met muziek. Dat doet zij op verschillende manieren. (tekst: Dordt Centraal – Jet Hoogerwaard)
Anneke is al 26 jaar werkzaam als muziektherapeute bij Het Parkhuis in Dordrecht en vertelt graag over haar vak en over wat muziek kan doen met mensen. Zelf ontdekte zij de positieve uitwerking van muziek toen zij op jonge leeftijd werkte met mensen met een verstandelijke beperking. Anneke: “Een van onze cliënten was zodanig beperkt dat zij helemaal niets kon, behalve zitten in een soort houten bak, en kijken. Communicatie was nauwelijks mogelijk, al kon je wel aan haar zien of ze iets fijn vond of niet. Op een dag kwam de vraag aan ons team om iets met haar te ondernemen. Maar wat dan? Knippen, kleuren of een bewegingsactiviteit waren allemaal uitgesloten. Toch bood ik mezelf aan. Thuis had ik namelijk een fluit, misschien zou dat wat zijn. Ik nam de fluit mee en speelde een kinderliedje voor haar. En wat ik toen zag gebeuren bij haar! Een grote lach verscheen op haar gezicht. Ze stráálde gewoon, het was prachtig. Daar is het zaadje geplant voor mijn verdere werkzame leven als muziektherapeut.”
Anneke volgde de opleiding tot muziektherapeut en ging aan het werk met mensen met een verstandelijke beperking. Uiteindelijk kwam zij bij Het Parkhuis te werken in het activiteitenteam en op een dag werd door psycholoog Peter Haex aan haar gevraagd om binnen het huis muziektherapie op te zetten. Anneke: “Ik was daar wel een beetje huiverig voor. Ik had het erg naar mijn zin bij de activiteitenbegeleiding en de doelgroep voor muziektherapie was heel anders dan ik uit het verleden gewend was. Toch wist ik dat ik het moest doen en het heeft fantastisch uitgepakt.” Glimlachend vervolgt ze: “Ik heb al jaren het mooiste beroep hier in Het Parkhuis.” Elke dag gaat Anneke met onnoemelijk veel plezier naar haar werk om daar met een verscheidenheid aan cliënten aan de slag te gaan. De muziektherapie kan verschillende doelen hebben, en dus worden er ook verschillende werkvormen gehanteerd. “En soms gaat het om een combinatie van verschillende doelen en werkvormen”, vult Anneke aan. “Per persoon kijk ik wat er nodig is en wat ik kan inzetten om de doelen te behalen. Soms kan het voor iemand heel heilzaam zijn om naar muziek van vroeger te luisteren. Dat brengt mooie herinneringen naar boven, en het kan zelfs ook het geheugen verbeteren. Sowieso worden de hersenen gestimuleerd met het luisteren, maar ook met het maken van muziek. Ook kan er een verandering op emotioneel gebied plaatsvinden. Zo kan het maken of luisteren van muziek helpen bij depressie bijvoorbeeld.”
Behandeling door een muziektherapeut richt zich in hoofdzaak op het terugdringen van problemen of stoornissen, maar de behandeling kan echter ook bijdragen aan het stimuleren van de mogelijkheden en vaardigheden die een cliënt heeft. Anneke: “Onder mijn cliënten bevinden zich niet alleen maar mensen met dementie, maar ook mensen met bijvoorbeeld Korsakov of psychische stoornissen, waarbij apathie of het gevoel niets meer te kunnen een symptoom kan zijn. Voor mij als muziektherapeut is het dan heel mooi om mensen te laten ervaren dat ze zeker wel iets kunnen! Iedereen kan namelijk zingen, bijvoorbeeld. Ik had eens een dame die er vast van overtuigd was dat ze niets kon. Dus besloot ik gewoon maar piano te gaan spelen voor haar. Heel voorzichtig begon ze mee te neuriën en elke keer kwam er een beetje meer. Op een dag zong ze zelfs van bladmuziek! Deze mevrouw was zo ontzettend gegroeid door de muziek, voor mij is zoiets ook geweldig om aan bijgedragen te hebben.”
Niet alleen op cognitief of lichamelijk gebied is het effect dus merkbaar, ook op emotioneel gebied zijn positieve wendingen merkbaar bij muziektherapie. “En het sociale aspect moeten we ook niet vergeten”, aldus Anneke. “Zo gebeurt het regelmatig dat ik met cliënten muziek maak, maar daarbij ook actief publiek op zoek. Mensen vinden het leuk om voor anderen muziek te maken, maar muziek luisteren is zeker net zo leuk! Het legt verbinding, aan alle kanten.” Muziek richt zich op allerlei gebieden en dat doet de muziektherapeut dus ook. Anneke: “Het zou geweldig zijn als muziek nog meer geïntegreerd gaat worden in de zorg, want ik zie nog elke dag wat voor mooie dingen het met mensen doet.”